İbn Haldun Çalışmaları Dergisi

Kitap Tanıtımı / Book Review: Türkiye’de Spiritüel Arayışlar: Deizm, Yoga, Budizm, Meditasyon, Reiki vb.

Ravda Sevdegül Günaydın — 2025-01-15

Türkiye'de son yıllarda gözlenen spiritüel arayışların karmaşık yapısını anlamak amacıyla yürütülen bu araştırma Tübitak 1001 programı tarafından desteklenmiştir. 2018-2020 yıllarında gerçekleşen bu araştırmadan yoğun bir üretim gerçekleştirilmiştir. Dr. Öğretim Üyesi Kurtuluş Cengiz, Doç. Dr. Önder Küçükkural ve Hande Gür tarafından yürütülen bu araştırmada, çeşitli çalışmalar yapılmıştır (Gür, 2020; Mashael, t.y.). "Türkiye'de Spiritüel Arayışlar" adlı bu çalışma ile nitel-nicel metotları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu çalışmada; 6 ilden 84 katılımcı ile mülakat, 528 kişi ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir (s. 29-30). Bu katılımcıların deneyimlerini, motivasyonlarını, maneviyat üzerine kişisel düşüncelerini, arayışlarının bireysel, fiziksel olmayan pratiklerinde okumaları mesela mesnevi, Osho gibi pratik olarak gördükleri veriler aktarılmıştır. Bu yöntemle birlikte araştırmayı geniş bir nüfusa yayarak bulguların genellenebilirliğini artırmak amaçlanmıştır. Sufi, sema törenleri ve yoga inzivaları gibi ruhani toplantılar çerçevesinde sağlam veri toplama yöntemleri ile gerçek bulgulara ulaşılması güçlendirilmiş, konuya geniş perspektif sunulmuştur. Bu sayede doğrudan gözlem ile elde ettikleri veriler çerçevesinde araştırmaya sağlam bir temel oluşturmuşlardır.

Türkiye’de İdari Yargının Mevcut Durumuna İlişkin Gözlemler

Muhammed Göçgün — 2024-12-30

İdari yargı mercilerinin iş yüküyle idari yargıda hak arama özgürlüğünün ve bu kapsamda mahkemeye erişim hakkının etkili şekilde kullanımı arasında ciddi bir ilişki vardır. Söz konusu ilişki doğrultusunda idari yargıda görevli mahkemelerin her yıl çözmekle yükümlü oldukları uyuşmazlık sayısı ve bu uyuşmazlıkları ne kadar sürede çözdükleri, hukuk devleti olma yolundaki iddia ve hedeflerin gerçekçiliğini de gösterir. Bu noktada öncelikle idari yargının iş yükünü arttıran faktörler doğru şekilde ve gecikmeksizin tespit edilmeli, daha sonra ise bu sorunların çözümü için ilgili birimler tarafından hızlı ve kalıcı önlemler alınmalıdır. Çalışmada Türkiye’de idarenin yargısal denetiminin hukuk devleti standartlarına uygun şekilde gerçekleşip gerçekleşmediği, idari yargı mercilerinin iş yükü bağlamında ele alınarak Adalet Bakanlığı istatistikleri ile Avrupa Adaletin Etkinliği Komisyonu (CEPEJ) raporları doğrultusunda konuya ilişkin somut önerilere yer verilmiştir.

Türk İdari Yargılama Hukukunda Manevi Tazminatta Islaha İlişkin Düşünceler

Seyit Rasim Doru — 2024-12-30

Türk İdari yargılama hukukunda iki tip dava bulunmakta olup bunlar iptal davası ve tam yargı davasıdır. Tam yargı davalarında talep edilen tazminat hem maddi hem manevi yönden olmaktadır. Tam yargı davalarında ıslah imkanı da kural olarak yargılama aşaması devam ederken meydana gelen gelişmelere göre, nihai karar verilinceye kadar talep edilen miktarın bir kez artırılabilmesi suretiyle kullanılabilmektedir. Bu artırma imkanı Türk İdari Yargılama Hukuku’nda sonradan getirilmiş bir düzenlemedir. Bu düzenleme getirildikten sonra manevi tazminat talepleri bakımından da bunun uygulanıp uygulanamayacağı tartışılmıştır. Bunları ifade edebilmek için önce genel olarak medeni usul hukukundaki ıslah müessesesini ve uygulamasını da Yargıtay kararlarından örnekler vererek inceleyeceğiz. Sonra Danıştay yaklaşımından söz edeceğiz. Akabinde, adli yargı ve idari yargının farklı yönde kararlarının bulunduğu bu tartışma alanında idari yargı bakımından manevi tazminatta ıslahın mümkün olması gerektiği, kural olarak bir kez yapılsa da yeni olayların ortaya çıkması durumunda yeniden yapılabileceği, istinaf aşamasında da bu hakkın bazen tanınması gerektiği, ilk dilekçede yer almasa dahi bu talebin sonradan ileri sürülebileceğine dair görüşlerimizi ifade edeceğiz.

Doğal Gaz Depolama Yükümlülüğünde İfa Güçlüğü

Aslı Günaydınoğlu Tecir — 2025-01-15

Doğal gaz, doğada herhangi bir işleme tabi olmadan kendiliğinden bulunabilen ancak ulaşılabilmesi, çıkarılması ve dağıtımının farklı teknik faaliyetleri gerektirdiği, yeryüzünde belirli bölgelerde bulunan bir enerji kaynağıdır. Bu kaynağın güvenli bir şekilde depolanması ve dağıtılması, enerji güvenliği ve istikrarı için kritik öneme sahip düzenlemelerdir. Doğal gaz depolama yükümlülüğü, genellikle enerji tedarikçilerine belirli miktarda doğal gazı depolama zorunluluğu getiren bir düzenleme olup, bu yükümlülüğün temel amacı, acil durumların yanı sıra talep artışlarına hızlı bir şekilde yanıt verebilmek, arz güvenliğini sağlamak ve enerji piyasalarında istikrarı korumak olsa da tüm bu hususların amacına ulaşabilmesi aynı zamanda liberal bir doğal gaz piyasasının varlığını da beraberinde getirmektedir. Doğal gaz depolama yükümlülüğü ile ilgili düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanması, bu düzenlemelerin sürekli olarak gözden geçirilmesi ve uyumlu bir şekilde güncellenmesi, enerji sektöründeki değişen koşullara uyum sağlanması açısından büyük öneme sahiptir. Aksi durumda, doğal gaz tedarikçileri, doğal gazın depolanması yükümlülüğünde ifa güçlüğü problemi ile karşı karşıya kalabileceklerdir.

Modern Dönemde Bilge Olmak: Charron Çalışmaları Üzerine Bir Değerlendirme

Evren Belkız — 2025-01-15

Bu makalede 1950’li yıllardan itibaren Pierre Charron’un modern felsefedeki yerini tartışan çalışmaların bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Charron, başta Descartes olmak üzere modern felsefenin önde gelen temsilcilerini etkilemiş olan bir filozof olarak bilinmektedir. Literatür, Charron’un modern düşüncenin erken bir temsilcisi olduğu konusunda uzlaşmıştır. Ancak mevcut çalışmaların bir kısmı düşünürü Septik, Stoacı veya Aristocu olarak nitelendirirken; diğerleri onun seküler etik anlayışının, insan bilimlerinin ve rasyonalizmin temellerini oluşturması bakımından modern felsefeye öncülük ettiğini öne sürmektedirler. Bu makalede Charron hakkındaki sunulan ihtilaflı görüşlere ilişkin bir tasavvur oluşturulması, mevcut çalışmaların metotları ve sonuçları üzerinden eleştirel bir değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır. Değerlendirme sonucunda incelenen çalışmaların başlıca iki yöntem kullandıkları tespit edilmiştir. Bir kısmı Charron’u belli bir düşünce ekolüne nispet ederken; diğerleri düşünürün anlayışını kavramsal bir yaklaşım üzerinden tartışmaktadır. Değerlendirmemiz bu çalışmaların Charron’un hikmetini bütünüyle ve tutarlı olarak açıklayamadıklarını göstermiştir. Charron’un düşünce tarihindeki konumunun tam anlamıyla kavranabilmesi için hikmet anlayışını aydınlatacak alternatif yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır.