İslamcılıktan Post-İslamcılığa Epistemik Bir Kayma: Abul A’la Mawdudi’ye Karşı Abdolkarim Soroush

Abstract

19. yy. da Batı’ya karşı askeri ve ekonomi kayıplar yaşayan İslam devletleri, 20. yy. da sert bir şekilde Batı’nın fikri etkisini hissetmeye başlamışlardır. Tüm bu gelişmelerle birlikte, kendi teorisi ve pratiği olan ve modern İslam Siyaset Düşüncesi olarak adlandırılan olgu bir reaksion olarak Müslüman düşünürler arasında farklı Müslüman ülkelerde ortaya çıkmıştır. Bunlarından biri Batı sömürgeciliğinin yaşandığı 20. yy. ın ilk çeyreğinde doğan Abul Ala Mevdudi’dir. Diğer düşünür ise 1979 yılında İran Devrimi’nin hazırlayıcılarından olan, Batı’nın fiziksel olarak var olmadığı bir tarihsel süreçte yaşayan Abdülkerim Suruş’tur. Bu iki düşünür de İslam’ın nasıl siyaset ile ilişkilendirleceğini düşünürken, doğal ve derin bir şekilde yaşadıkları tarihsel koşullardan etkilenmişler. Bu da tabi olarak faklı siyasal tahayyüleri ortaya çıkarmıştır. Bir yandan bu makale Mevdudi’nin İslam kavramı, seküler hukuk ve onu İslam devleti kavramları üzerine derinleşirken, diğer taraftan Suruş’un İslam bilgisinin yenilenmesi, demokrasi ve Batı ile yeni bir yakınlaşma kavramları üzerine yoğunlaşacaktır.