Tunus'ta Devrim Sonrası Ekonomik Gelişme ve Yolsuzluklar: İbn Haldun’un Politik Güç Değişimi Döngüsüne Geri Dönüş

Abstract

Tunus, General Zine El Abidine Ben Ali tarafından 23 yıl önce kurulan totaliteryan rejime 14 Ocak 2011 son vermeyi başarmıştır. Tunus yeni bir demokratik döneme girmiştir ve ekonomisini kurmaya başlamıştır. Fakat, yeni sosyal ve ekonomik “temiz toplum” modeline rağmen, yolsuzluklar halan toplumu etkilemekte ve ekonomik gelişmeyi engellemektedir. Bu araştırma, Tunus'taki devrim sonrası ekonomik gelişmeyi ve yolsuzlukları Tarihçi İbn Haldun’un 1377 yılında yazdığı Mukaddime kitabının ışığında yeniden gözden geçirmeyi ve incelemeyi amaçlamaktadır. İbn Haldun’un pek çok hanedanlığın kurulması, yükselmesi ve çöküşlerini incelemesine göre geliştirdiği teorisine göre, bir birey halk adına daha çok adalet ve demokrasi istemesiyle iş başına gelmekte ve güç elde etmektedir. İbn Haldun’un teorisine göre bu döngü, hanedanlığın yolsuzluklara bulaşmasıyla kırılır, böylece yönetimde olanlar ve buna karşı ayaklananlar arasında bir eşitsizlik olur ve bunun sonunda da yeni bir yönetici- kral iş başına gelir. Tunus’un yeni ekonomik modeli, İbn Haldun’un önerdiği politik döngü modeline uymakta mıdır? İşler ne kadar kötüleşti? Tunus'ta devrim sonrası yeni bir ekonomik model bekleyebilir miyiz? Bu yazıda bu ve buna benzer sorulara cevaplar aranmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma iki kısım şeklinde organize edilmiştir. Birinci kısımda Yasemin devriminin oluştuğu ve yeni ekonominin kurulduğu şartlar kısaca özetlenmiştir. İkinci kısımda İbn Haldun’un politik değişim döngüsü incelenmiş ve bunun ne dereceye kadar Tunus'taki gözlenen yolsuzluk durumuna uygulanabilirliği incelenmiştir.