Mikro Finans Kurumlarının Yönetişim Yapısı: Bir Model Karşılaştırması ve Sosyal Etki ve Yoksullukla Mücadele üzerine Çıkarımlar

Abstract

Bu makalenin amacı Mikro Finans Bankaları, Mikro Kredi Programları ve kırsal kalkınma planları gibi farklı Mikro Finans Kurumları (MFK) modellerini yönetişim yapılarına odaklanarak karşılaştırmak ve akabinde bunlara ilişkin sosyal etki ve yoksulluğun azaltılması konusunda yapılacak çıkarımların analiz edilmesidir. Her biri farklı bir model olmak üzere üç farklı MFK, Bangladeş örneği üzerinden ele alınacaktır. Bangladeş sosyal haklardan mahrum insanların girişimcilik kapasitesini arttırmak için onlara mikro kredi sağlama konusunda öncü rol oynayan bir ülke olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma metodolojik olarak Porter’ın Rekapetçi Strateji Teorisine (1979) dayanmaktadır. Bu teori bir piyasanın çekiciliğini ve rekabetin yoğunluğunu belirleyen beş temel etken yaklaşımını esas almakta; temelde MFK'ların yıllık raporlarından ve Mikro Kredi Düzenleme Ajansı (MKDA) raporundan derlenen ikincil veriye dayanmaktadır. Bu çalışma sosyal etkiyi arttıran ve fakirliği azaltan MFK'ların sosyal sorumluluk, hesap verebilirlik, şeffaflık, finansal performans üzerindeki güçlü etkisi göz önüne alındığında, bu kurumlardaki iyi yönetişim uygulamalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın bulguları kamu politikaları tercihleri ve küresel kalkınma söylemlerinde yerini almış olan mikro finans yapılarının değerlendirilmesine dönük ciddi katkılar sağlamaktadır. Genel anlamıyla çalışma kısıtlı sayıda değişkenin sosyal etkiyi arttırıcı ve yoksulluğu azaltıcı etkisinin olduğunu göstermektedir. Çalışmanın kısıtı olarak makaleye konu olan yatırım fonunun sadece gelişmekte olan ve gelişmiş MFK'larına yatırım yapmasını zikredebiliriz. Bu nedenle çalışmanın sonuçları sadece bu tür MFK'ları için genellenebilir. Mikro finans yönetişim konusu diğer paydaşlara ve bir MFK'daki karar verme sürecine uygulanabilir. MFK'ların daha iyi bir sosyal sorumluluk ve yoksulluk ile mücadele seviyesine ulaşması, yoksulların güçlendirilmesi ve finansal kaynaklara ulaşımlarının iyileştirilmesi yoluyla finansal katılımcılığın olumlu yönde gelişmesine katkı sağlayacaktır.